مقدمه

امروزه کار جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان ها به حساب می آید . همه روزه افراد زمان زیادی از وقت خود را در سازمان ها می گذرانند . فشارها و خواسته های نامحدود سازمانی افراد را مجبور می کند که مدام در حال کار کردن باشند . در نتیجه احتمال شکل گیری اعتیاد به کار در آن ها افزایش می یابد . پدیده اعتیاد به کار به ویژه در مشاغلی بیشتر مشاهده می شود که انرژی ذهنی بالایی را از فرد می طلبد . این پژوهش با اهداف مقایسه رابطه بین نگرش کارکنان نسبت به سازمان و مشارکت کار در آن با اعتیاد کاری در دو ماهه پالایشگاه نفت آبادان و اداره بندر خرمشهر صورت گرفته است .

حضور در محیط های کاری و مصرف بخش قابل توجهی از زمان روزانه برای انجام کار و دغدغه و اشتغالات ذهنی درباره فعالیت های کاری باعث شده است افراد زمان بسیار زیادی را به طور دلخواه و داوطلبانه به فعالیت های کاری اختصاص می دهند ، بدون آن که به اندازه مناسب و کافی به استراحت و تفریح پرداخته و زمانی را به خانواده و دوستان اختصاص دهند ، از این رو غالباً استرس زیادی را تجربه نموده و کارشان موجب مشکلات جسمی و روانی برای آنان می شود . از این عده به عنوان معتاد به کار و ازاین خصیصه به اعتیاد به کار یاد می شود . در واقع مسئله اصلی تحقیق ، این است که پدیده اعتیاد به کار باعث ایجاد مشکلات جسمی و روانی برای افراد و غفلت آن ها از خود و خانوادشان می شود که شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری اعتیاد به کار حائز اهمیت فراوان است .

بیان مسئله

حضور در محیط های علمی و پژوهش در افراد و دغدغه ذهنی بسیار بالایی را ایجاد می کند و موجب می شود که افراد به علت الزامات سازمانی و همچنین شرایط رقابتی پیوسته در تلاش برای اعتلای علمی باشند . از این رو زمان زیادی را چه در هنگام حضور در دانشگاه و در خارج از آن به فعالیت های علمی و پژوهش اختصاص دهند . این وضعیت ، ویژه در دانشجویان دکتری و اعضای هیئت علمی بسیار مشهود است ، به گونه ای که امکان لطمه دیدن از لحاظ جسمی و روانی برای این دسته از افراد بسیار زیاد است . بنابراین انجام پژوهش در این زمینه بسیار ضروری است به دلیل آن که پرداختن به عوامل اعتیاد به کار می تواند رد شناسایی ، مدیریت و تعدیل این پدیده بسیار مفید باشد .گرچه تحقیقات زیادی به پدیده اعتیاد کار پرداخته اند :

(fassel , 1990 ; Garfield,1987 : kirechel ,1989; kiilinger,1991 ; klaf & klenier 1988; machalowitz, 1980 ; sruel,1987 : waddell, 1993)

اما پژوهش های اندکی در زمینه درک این مفهوم صورت گرفته است .

پژوهش های مختلف نشان دهنده وجود عوامل اثرگذار مختلفی در شکل گیری اعتیاد به کار است . عواملی نظیر ویژگی های جمعیت شناختی (مانند سن ، جنسیت ، نوع شغل) (Bruke , 1999; Spence & Robbins,1992) ؛ ویژگی های محیط و شرایط کاری (Bruke,1999 a ; spence & Robbins,1992) و ارزش های حاکم بر محل کار (Bruke,2001 a ; Schaef & Fassel,1988) از جمله عواملی هستند که در شکل گیری و ظهور اعتیاد به کار مؤثرند .

این پژوهش با هدف مقایسه رابطه بین نگرش کارکنان نسبت به سازمان و مشارکت کاری آنان با اعتیاد کاری صورت گرفته است . علت انتخاب جاتمعه مورد مطالعه این بوده است که حضور محیط هایی که نیازمند فعالیت های پژوهش بود و مسلتزم صرفه دغدغه های ذهنی فراوان است ، زمینه تحقیق و رشد اعتیاد به کار را فراهم می آورد بنابراین مسئله اصلی تحقیق مقیایسه رابطه بین نگرش کارکنان نسبت به سازمان و مشارکت کاری با اعتیاد آنان است .

ضرورت و اهمیت تحقیق

کار ، بخش اعظمی از زندگی انسان ها را تشکیل می دهد کار از لحاظ فیزیکی ، ذهنی ، انسان ها را به خود مشغول می سازد . در عین حال دنیای پرتلاطم کسب و کار فشارهای بی شماری بر صاحبان انواع کسب و کارها وارد ساخته است . امروز سازمان ها در حل کوچک شدن و تجدید ساختار هستند که منجر به افزایش انتظارات و تقاضاهای کاری و نیز افزایش ساعات کاری می شود .(Schaufeli et al , 2009) .

عوامل موثر در گرایش به اعتیاد متعددند که در مرحله اول عبارتند از جنگ ، فقر اقتصادی و گاهی بالعکس رفاه اقتصادی ، حالات خلقی نظیر اندوه دلتنگی ، شادی ، الهام از فرهنگ بیگانه ، نداشتن هدف مشخص و عدم ثبات خانواده .

اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق : مقایسه رابطه اعتیاد کار بین نگرش کارکنان نسبت به سازمان ها و مشارکت کاری آنان.

سؤالات تحقیق

آیا میان اعتیاد کار و نگرش کارکنان نسبت به سازمان و مشارکت کاری آنان رابطه ای وجود دارد ؟

فرضیه ها

میان اعتیاد کار و نگرش کارکنان نسبت به سازمان ها رابطه ای وجود دارد .

میان اعتیاد کار و مشارکت کاری کارکنان رابطه ای وجود دارد .

تعاریف عملیاتی

تعریف مفهومی اعتیاد کار :

این واژه برای اولین بار توسط آتس (1971) به کارگرفته شده است . وی این واژه را به منزله نیاز غیر قابل کنترل یا اجبار و ناچار برای کار کردن مستمر توصیف نموده است .(oates,1971) این تعریف در برگیرنده دو عنصر اصلی است : کار کردن بسیار شدید ، وجود ذاتی میل برای کار کردن (MCMIllan Et al 2003)

تعریف عملیاتی اعتیاد به کار :

نمره ای که فرد در پرسشنامه کاری که در سال 1992 توسط اسپنس و رابین تدوین شده بدست می آید .

تعریف عملیاتی نگرش کارکنان نسبت به سازمان :

نمره ای است که فرد از پرسشنامه ................. به دست می آورد و توسط ............ تدوین شده است .